ជម្លោះ ទំនាក់ ទំនង វិស័យ ឧស្សាហកម្ម គឺ ជា ភាព ខុស គ្នា នៃ មតិ ដែល បណ្តាល ឲ្យ មាន ជម្លោះ រវាង និយោជក ឬ សមាគម និយោជក ជាមួយ កម្មករ ឬ សហជីព ពាណិជ្ជកម្ម។ អាច នឹង មាន ការ ខ្វែង គំនិត គ្នា លើ សិទ្ធិ ការ ប៉ះទង្គិច ផល ប្រយោជន៍ ជម្លោះ អំពី ការ បញ្ចប់ ការងារ ឬ ជម្លោះ ក្នុង ចំណោម សហជីព ពាណិជ្ជកម្ម ក្នុង ចំណោម សហគ្រាស មួយ ដែល អាច បង្ក ឡើង ដោយ ភាព ខុស គ្នា ក្នុង ការ អនុវត្ត ឬ ការ បក ស្រាយ ពាក់ព័ន្ធ នឹង ច្បាប់ និង បទ ប្បញ្ញត្តិ កិច្ច ព្រមព្រៀង ការងារ បទ ប្បញ្ញត្តិ ក្រុមហ៊ុន ឬ កិច្ច ព្រម ព្រៀង កិច្ច ព្រម ព្រៀង កិច្ច ព្រម ព្រៀង រួម គ្នា។
ជា ទូទៅ រាល់ ជម្លោះ ណា មួយ ដែល បាន លើក ឡើង ខាង លើ អាច ត្រូវ បាន ប្រគល់ ទៅ ឲ្យ តុលាការ ទំនាក់ទំនង ឧស្សាហកម្ម ។ ទោះ ជា យ៉ាង ណា ក៏ ដោយ មុន ពេល យក សំណុំ រឿង ទៅ តុលាការ ជំហាន បឋម មួយ ចំនួន ឬ ដំណោះ ស្រាយ ជំនួស មួយ ចំនួន គួរ តែ ត្រូវ បាន អនុវត្ត តាម រយៈ ការ ចរចា ទ្វេ ភាគី ការ សម្រុះ សម្រួល ការ សម្រប សម្រួល ។ វិធីសាស្ដ្រមួយទៀតនៃការដោះស្រាយគឺតាមរយៈការអាជ្ញាកណ្តាល។ ការ សម្រេច ចិត្ត អាជ្ញា កណ្តាល គឺ ជា ការ សម្រេច ចិត្ត ចុង ក្រោយ និង ចង ។
លិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត:
MANPOWER ACT NO. 13 OF 2003, ARTS. 103(H) [UU KETENAGAKERJAAN NO. 13 TAHUN 2003, PASAL 103(H)] ;
ច្បាប់ស្តីពី ការតាំងទីលំនៅ វិវាទដីធ្លី ២ ឆ្នាំ ២០០៤, ART. ១ [UU PENYELESAIAN PERSELISIHAN HUBUNGAN INDUSTRIAL NO. 2 TAHUN 2004, PASAL 1]។
ក្នុង អំឡុង ពេល ចរចា ទ្វេ ភាគី នាទី នៃ កិច្ច ប្រជុំ គួរ តែ ត្រូវ បាន ចាត់ ទុក ជា ភស្តុតាង និង មាន យ៉ាង ហោច ណាស់ ៖
បើ ក្នុង រយៈពេល ៣០ ថ្ងៃ ភាគី មិន អាច ចរចា ដោះស្រាយ បាន ឬ ភាគី ម្ខាង មិន ព្រម បន្ត ការ ចរចា ទេ ភាគី ម្ខាង ឬ ទាំង ពីរ អាច សំដៅ ទៅ លើ ជម្លោះ នេះ ទៅ កាន់ ការិយាល័យ Manpower ដែល បាន កំណត់ ដោយ មាន ភស្តុតាង ថា ការ ចរចា បាន បរាជ័យ។
លិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត:
បើ សិន ជា មាន ការ ចរចា ទ្វេ ភាគី បាន បរាជ័យ ក្រសួង មហា អំណាច និង ការ ធ្វើ ចារកម្ម ឬ ការិយាល័យ Manpower ដែល បាន កំណត់ នឹង ផ្ដល់ ការ ដោះស្រាយ តាម រយៈ៖
ក្រសួង មហា អំណាច និង ត្រានស្ម៊ីត ឬ ការិយាល័យ មហា អំណាច ដែល បាន កំណត់ គួរ តែ រក្សា បញ្ជី អាជ្ញា កណ្តាល អ្នក សម្រប សម្រួល និង អ្នក សម្រុះ សម្រួល ដើម្បី ដោះ ស្រាយ ជម្លោះ ឧស្សាហកម្ម ក្នុង ស្រុក ។
លិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត:
អ្នក សម្រុះ សម្រួល ព្រម ទាំង អ្នក សម្រប សម្រួល មាន រយៈ ពេល ប្រាំ ពីរ ថ្ងៃ ធ្វើ ការ ចាប់ តាំង ពី ពេល ដែល ពួក គេ ទទួល បាន សំណើ ដើម្បី ដោះ ស្រាយ ជម្លោះ មួយ ដើម្បី ស៊ើប អង្កេត ករណី នេះ ។ ភ្លាម ៗ បន្ទាប់ ពី ការ ស៊ើប អង្កេត សម័យ ប្រជុំ សវនា ការ ត្រូវ តែ ធ្វើ ឡើង មិន យូរ ប៉ុន្មាន នៅ ថ្ងៃ ធ្វើ ការ ទី ប្រាំ បី បន្ទាប់ ពី សំណើ នេះ ត្រូវ បាន ទទួល ។
អ្នក សម្រុះ សម្រួល ឬ អ្នក សម្រប សម្រួល អាច កោះ ហៅ សាក្សី ឲ្យ ចូល រួម សវនា ការ និង ផ្តល់ ភស្តុតាង ។
ប្រសិនបើមានកិច្ចព្រមព្រៀងដើម្បីដោះស្រាយវិវាទនេះ ភាគីត្រូវរៀបចំនិងចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងរួមមួយដែលបានមើល ឃើញដោយអ្នកសម្រុះសម្រួល ឬអ្នកសម្របសម្របខ្លួន និងចុះបញ្ជីនៅតុលាការទំនាក់ទំនងឧស្សាហកម្ម ដើម្បីទទួលយកនូវទង្វើចុះបញ្ជី។
ប្រសិន បើ គ្មាន កិច្ច ព្រម ព្រៀង ណា មួយ ត្រូវ បាន សម្រេច អ្នក សម្រុះ សម្រួល ឬ អ្នក សម្រប សម្រួល នឹង ចេញ អនុសាសន៍ ជា លាយ លក្ខណ៍ អក្សរ ក្នុង រយៈ ពេល ដប់ ថ្ងៃ បន្ទាប់ ពី សវនា ការ លើក ទី មួយ ។ ភាគី ត្រូវ តែ ផ្តល់ ចម្លើយ ជា លាយ លក្ខណ៍ អក្សរ ដោយ បញ្ជាក់ ថា តើ ពួក គេ ទទួល យក ឬ បដិសេធ អនុសាសន៍ ក្នុង រយៈ ពេល ដប់ ថ្ងៃ បន្ទាប់ ពី ទទួល បាន វា ។ គ្មាន ការ ឆ្លើយ តប ណា មួយ ត្រូវ បាន ចាត់ ទុក ថា ជា ការ បដិសេធ នោះ ទេ ។
ប្រសិន បើ ភាគី ទទួល យក អនុសាសន៍ នេះ ក្នុង រយៈ ពេល បី ថ្ងៃ ធ្វើ ការ នៃ ការ ទទួល យក របស់ ពួក គេ អ្នក សម្រុះ សម្រួល ឬ អ្នក សម្រប សម្រួល ត្រូវ តែ ជួយ ភាគី ទាំង នោះ ឲ្យ បង្កើត កិច្ច ព្រម ព្រៀង រួម មួយ និង ចុះ ឈ្មោះ វា នៅ តុលាការ ទំនាក់ទំនង ឧស្សាហកម្ម ដើម្បី ទទួល បាន កិច្ច ព្រម ព្រៀង ចុះ ឈ្មោះ ។
ប្រសិនបើ ភាគី ម្ខាង ឬ ទាំងពីរ បដិសេធ អនុសាសន៍ នេះ ពួកគេ អាច នឹង យក ជម្លោះ នេះ ទៅ តុលាការ ទំនាក់ទំនង ឧស្សាហកម្ម ក្នុងស្រុក ។
អ្នក សម្រុះ សម្រួល ឬ អ្នក សម្រប សម្រួល ត្រូវ តែ បំពេញ កាតព្វកិច្ច របស់ ពួក គេ ក្នុង រយៈ ពេល 30 ថ្ងៃ ចាប់ តាំង ពី ពេល ដែល ពួក គេ ត្រូវ បាន ស្នើ ឲ្យ ដោះ ស្រាយ ជម្លោះ មួយ ។
លិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត:
ជម្លោះ អំពី ផល ប្រយោជន៍ និង ជម្លោះ ក្នុង ចំណោម កម្មករ ឬ សហជីព ក្នុង សហគ្រាស អាច នឹង ត្រូវ បាន ដោះស្រាយ តាម រយៈ អាជ្ញា កណ្តាល។
ការ ដោះ ស្រាយ ជម្លោះ ទាក់ ទង នឹង ឧស្សាហកម្ម តាម រយៈ អាជ្ញា កណ្តាល ត្រូវ បាន ធ្វើ ឡើង ដោយ ផ្អែក លើ សំណើ ជា លាយ លក្ខណ៍ អក្សរ ដោយ ភាគី ជំទាស់ លើ ច្បាប់ ចម្លង បី ដូច គ្នា នៃ លិខិត នៃ កិច្ច ព្រម ព្រៀង អាជ្ញា កណ្តាល ដែល មាន ដូច គ្នា :
នៅ ពេល ដែល ភាគី ចុះ ហត្ថ លេខា លើ កិច្ច ព្រម ព្រៀង អាជ្ញា កណ្តាល ពួក គេ អាច ជ្រើស រើស អាជ្ញា កណ្តាល ពី បញ្ជី អាជ្ញា កណ្តាល ដែល កំណត់ ដោយ រដ្ឋ មន្ត្រី ។ ភាគី អាច ជ្រើស រើស អាជ្ញា កណ្តាល តែ មួយ ឬ ក្រុម អាជ្ញា កណ្តាល ។ បន្ទះ ត្រូវ មាន ចំនួន ចម្លែក នៃ អាជ្ញា កណ្តាល ( អប្បបរមា 3 ) ។ បើ ភាគី មិន អាច យល់ ព្រម លើ អាជ្ញា កណ្តាល(s) ប្រធាន តុលាការ នឹង តែង តាំង ពួក គេ។
អាជ្ញា កណ្តាល ត្រូវ បាន ធ្វើ ឡើង ដោយ ឯក ជន លុះ ត្រាតែ ចូល ចិត្ត ដោយ គណ បក្ស ជំទាស់ ។ គណបក្ស នីមួយៗ អាច នឹង ត្រូវ តំណាង ដោយ អ្នក តំណាង ដែល មាន សិទ្ធិ អនុញ្ញាត របស់ ពួក គេ ប្រសិន បើ ពួក គេ ផ្តល់ សិទ្ធិ អំណាច ដល់ អ្នក តំណាង ទាំង នោះ ក្នុង លិខិត ពិសេស នៃ ការ អនុញ្ញាត។
នីតិ វិធី អាជ្ញា កណ្តាល គួរ តែ ចាប់ ផ្តើម ដោយ កិច្ច ខិតខំ ប្រឹងប្រែង ដើម្បី ដោះ ស្រាយ ជម្លោះ នេះ ។ ប្រសិន បើ ភាគី ឈាន ដល់ ការ ដោះ ស្រាយ កិច្ច ព្រម ព្រៀង នេះ គួរ តែ ត្រូវ បាន ឆ្លុះ បញ្ចាំង នៅ ក្នុង កិច្ច ព្រម ព្រៀង ដោះ ស្រាយ មួយ ដែល គួរ តែ ត្រូវ បាន ចុះ ឈ្មោះ ជាមួយ តុលាការ ទំនាក់ទំនង ឧស្សាហកម្ម ក្នុង ស្រុក ។
នៅពេល ពិចារណា អំពី បញ្ហា ជម្លោះ អ្នក អាជ្ញាកណ្តាល ផ្តល់ ឱកាស ដល់ ភាគី ពាក់ព័ន្ធ ដើម្បី ពន្យល់ ពី មតិ យោបល់ របស់ ពួកគេ និង ដាក់ ភស្តុតាង ។ អាជ្ញា កណ្តាល ក៏ អាច កោះ ហៅ សាក្សី ឲ្យ ផ្តល់ ព័ត៌មាន ផង ដែរ ។
អាជ្ញា កណ្តាល ត្រូវ បាន តម្រូវ ឲ្យ ដោះ ស្រាយ ជម្លោះ ក្នុង រយៈ ពេល 30 ថ្ងៃ ដែល អាច ពន្យារ ពេល 14 ថ្ងៃ បន្ថែម ទៀត ប្រសិន បើ ភាគី យល់ ស្រប ។
ការ សម្រេច ចិត្ត អាជ្ញា កណ្តាល គឺ ជា ការ ចង និង ចុង ក្រោយ ។ ជម្លោះ ដែល ត្រូវ បាន ដោះ ស្រាយ តាម រយៈ អាជ្ញា កណ្តាល អាច នឹង មិន ត្រូវ បាន ប្តឹង ឡើង វិញ នៅ តុលាការ ទំនាក់ទំនង ឧស្សាហកម្ម ឡើយ ។ ទោះ ជា យ៉ាង ណា ក៏ ដោយ ភាគី អាច ដាក់ ពាក្យ ស្នើ ទៅ តុលាការ ទំនាក់ទំនង ឧស្សាហកម្ម ដើម្បី ឲ្យ មាន ការ បញ្ជា មួយ ដើម្បី អនុវត្ត សេចក្តី សម្រេច នេះ ប្រសិន បើ ភាគី ផ្សេង ទៀត មិន បាន ធ្វើ ដូច្នេះ ។
លិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត:
តុលាការ ទំនាក់ទំនង ឧស្សាហកម្ម គឺជា តុលាការ ពិសេស មួយ ដែល បាន បង្កើត ឡើង ក្នុង វិសាល ភាព របស់ តុលាការ ខេត្ត បន្ទាយមានជ័យ ដែល មាន សិទ្ធិ ធ្វើ ការ ស៊ើប អង្កេត ចៅក្រម និង ផ្តល់ សាលក្រម ពាក់ព័ន្ធ នឹង ជម្លោះ ទំនាក់ទំនង ឧស្សាហកម្ម។
ចៅ ក្រម ត្រូវ តែ ផ្តល់ សាល ក្រម ក្នុង រយៈ ពេល 50 ថ្ងៃ ធ្វើ ការ នៃ សម័យ ប្រជុំ តុលាការ លើក ទី មួយ ។
លិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត:
កម្មករ មាន សិទ្ធិ មិន អនុញ្ញាត ឲ្យ កម្មករ ធ្វើការ ជា លទ្ធផល នៃ ការ ចរចា ដែល បរាជ័យ ហើយ ត្រូវ តែ ស្រប តាម ច្បាប់។
ទោះ ជា យ៉ាង ណា ក៏ ដោយ និយោជក មិន អាច ចាក់ សោ កម្ម ករ របស់ ពួក គេ ជា ការ ប្រឆាំង នឹង ការ ទាម ទារ បទដ្ឋាន របស់ កម្ម ករ និង / ឬ សហ ជីព បាន ទេ ។
និយោជក ត្រូវ បាន តម្រូវ ឲ្យ ជូន ដំណឹង ដល់ និយោជិត ឬ សហ ជីព និង តំណាង ផ្លូវ ការ ក្នុង អំណាច មនុស្ស យ៉ាង ហោច ណាស់ 7 ថ្ងៃ ធ្វើ ការ មុន ពេល ការ ចាក់ សោ កើត ឡើង ។
មាតិកានៃព័ត៌មានដែលបានសរសេរនឹងមាន៖
យ៉ាង ហោច ណាស់ ៧ ថ្ងៃ មុន ការ ចាក់ សោ ត្រូវ តែ ជូន ដំណឹង ដល់ ការិយាល័យ ពលកម្ម មនុស្ស ក្នុង ស្រុក និង កម្មករ នៅ ពេល នោះ រយៈ ពេល វេលា និង មូលហេតុ សម្រាប់ ការ ចាក់ សោ។
ចំណាំ៖ សិទ្ធិកម្មករ និង/ឬសហជីពពាណិជ្ជកម្ម ដើម្បីធ្វើកូដកម្ម ត្រូវបានពន្យល់ក្នុងផ្នែកទី៤.៥ ស្តីពី កូដកម្ម។
លិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត:
MANPOWER ACT NO. 13 OF 2003, ARTS. 146-149 [UU KETENAGAKERJAAN NO. 13 TAHUN 2003, PASAL 146-149]